Έκθεση INCB (OHE) για το 2023: Το Διαδίκτυο δημιουργεί δυσκολίες αλλά και ευκαιρίες στον διεθνή έλεγχο των ναρκωτικών

Το ΚΕΘΕΑ ανακοίνωσε την Ετήσια Έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών (INCB). Στην Ετήσια Έκθεσή του για το 2023 το INCB διαπιστώνει:

•  αύξηση στη διαθεσιμότητα ναρκωτικών λόγω της διαδικτυακής τους διακίνησης,
• κινδύνους για την ασφάλεια των ασθενών λόγω των παράνομων διαδικτυακών φαρμακείων,
• τις δυσκολίες των Αρχών να παρακολουθούν και να διώκουν τις παράνομες διαδικτυακές δραστηριότητες που σχετίζονται με τα ναρκωτικά,
• τις ευκαιρίες που προσφέρει το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για εκστρατείες πρόληψης και βελτίωση της πρόσβασης σε θεραπεία για τη χρήση ναρκωτικών.

Η Επιτροπή εκφράζει επίσης, ακόμα μία φορά την ανησυχία για τις επίμονες παγκόσμιες ανισότητες όσον αφορά τη διαθεσιμότητα και την κατανάλωση νόμιμων φαρμάκων για τη θεραπεία του πόνου.

Το μεταβαλλόμενο τοπίο της διαδικτυακής διακίνησης ναρκωτικών

Το μεταβαλλόμενο τοπίο της διαδικτυακής διακίνησης ναρκωτικών δημιουργεί νέες προκλήσεις και ευκαιρίες για τον έλεγχο των ναρκωτικών, αναφέρει το INCB στην Ετήσια Έκθεσή του.

Σύμφωνα με το INCB, η αυξημένη διαθεσιμότητα παράνομων ναρκωτικών στο Διαδίκτυο, η εκμετάλλευση διαδικτυακών πλατφορμών, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, από εγκληματικές ομάδες και ο αυξημένος κίνδυνος θανάτων από υπερβολική δόση, λόγω της διαδικτυακής παρουσίας της φαιντανύλης και άλλων συνθετικών οπιοειδών, είναι μερικές από τις βασικές δυσκολίες στον έλεγχο των ναρκωτικών την εποχή του Διαδικτύου.

«Μπορούμε να δούμε ότι η διακίνηση ναρκωτικών δεν πραγματοποιείται μόνο στον Σκοτεινό Ιστό. Οι νόμιμες πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης και από εγκληματίες. Ενθαρρύνουμε τις κυβερνήσεις να συνεργαστούν με τον ιδιωτικό τομέα και τα προγράμματα του INCB για την πρόληψη και τον εντοπισμό της διακίνησης ναρκωτικών και άλλων επικίνδυνων ουσιών στο Διαδίκτυο», δήλωσε ο Jallal Toufiq, Πρόεδρος του INCB.

Η χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης και άλλων διαδικτυακών πλατφορμών σημαίνει ότι οι διακινητές ναρκωτικών μπορούν να διαφημίσουν τα προϊόντα τους στο παγκόσμιο κοινό. Διάφορες συμβατικές πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιούνται ως τοπικές αγορές, και το ακατάλληλο περιεχόμενο είναι ευρέως προσβάσιμο σε παιδιά και εφήβους.

Οι μέθοδοι κρυπτογράφησης, η ανώνυμη περιήγηση στο darknet και τα κρυπτονομίσματα χρησιμοποιούνται συνήθως για την αποφυγή του εντοπισμού, γεγονός που δημιουργεί δυσκολίες στη δίωξη αδικημάτων διαδικτυακής διακίνησης. Οι παραβάτες μπορούν να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε περιοχές όπου η επιβολή του νόμου είναι λιγότερο εντατική ή οι κυρώσεις ελαφρύτερες ή να εγκατασταθούν σε χώρες στις οποίες μπορούν να αποφύγουν την έκδοση.

Η τεράστια κλίμακα της διαδικτυακής δραστηριότητας συνιστά πρόσθετη δυσκολία. Σε μία περίπτωση στη Γαλλία οι διωκτικές αρχές συνέλεξαν περισσότερα από 120 εκατομμύρια μηνύματα κειμένου από 60.000 κινητά τηλέφωνα.

Η ασφάλεια των ασθενών κινδυνεύει από τα παράνομα φαρμακεία του Διαδικτύου που πωλούν φάρμακα χωρίς ιατρική συνταγή απευθείας στους καταναλωτές. Είναι αδύνατο για τους καταναλωτές να γνωρίζουν εάν τα φάρμακα είναι πλαστά, μη εγκεκριμένα ή ακόμα και παράνομα. Το παγκόσμιο εμπόριο παράνομων φαρμακευτικών προϊόντων εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 4,4 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.

Ευκαιρίες για θεραπεία και πρόληψη της χρήσης ναρκωτικών

Το INCB θεωρεί ότι οι διαδικτυακές πλατφόρμες προσφέρουν ευκαιρίες για την πρόληψη της μη ιατρικής χρήσης ναρκωτικών, την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις βλάβες που συνεπάγεται η χρήση ναρκωτικών και για την υποστήριξη εκστρατειών για τη δημόσια υγεία.

Οι κυβερνήσεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τη διεξαγωγή εκστρατειών πρόληψης της χρήσης ουσιών, ιδίως στους νέους.

Η τηλεϊατρική και τα φαρμακεία του Διαδικτύου θα μπορούσαν να βελτιώσουν την πρόσβαση στην υγειονομική φροντίδα, να βοηθήσουν στην προσέγγιση ασθενών με πρόβλημα χρήσης ναρκωτικών και να παρέχουν θεραπευτικές υπηρεσίες σε περισσότερα άτομα.

Οι διαδικτυακές πλατφόρμες θα μπορούσαν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης ναρκωτικών και για τη δημοσιοποίηση προειδοποιήσεων για νοθευμένα ναρκωτικά, οι οποίες θα μπορούσαν να σώσουν ζωές.

Η διεθνής συνεργασία είναι απαραίτητη

Ο παγκόσμιος χαρακτήρας των διαδικτυακών πλατφορμών καθιστά τις συλλογικές προσπάθειες ζωτικής σημασίας για τον εντοπισμό νέων απειλών και τη διαμόρφωση αποτελεσματικών απαντήσεων. Το INCB ενθαρρύνει την εθελοντική συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων και διαδικτυακών βιομηχανιών στον τομέα αυτόν. Προτρέπει, επίσης, στην αξιοποίηση προγραμμάτων του, όπως το GRIDS, για τον εντοπισμό και την κατάσχεση ναρκωτικών, καθώς και για την εξάρθρωση εγκληματικών δικτύων.

Τα ναρκωτικά στον κόσμο: Σημαντικές εξελίξεις

Στο Αφγανιστάν η παράνομη καλλιέργεια παπαρούνας και η παραγωγή ηρωίνης μειώθηκαν δραστικά. Το INCB λέει ότι πρέπει να προσφερθούν εναλλακτικά μέσα επιβίωσης στους πληγέντες αγρότες, οι οποίοι μπορεί να μην έχουν άλλες πηγές εισοδήματος.

Η κρίση των οπιοειδών συνεχίζει να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη Βόρεια Αμερική, καθώς ο αριθμός των θανάτων που αφορούσαν συνθετικά οπιοειδή εκτός από μεθαδόνη συνεχίζει να αυξάνεται, φθάνοντας τους 70.000 το 2021.

Οι οργανώσεις διακίνησης ναρκωτικών συνεχίζουν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους στη λεκάνη του Αμαζονίου σε παράνομες εξορύξεις, παράνομη υλοτομία και διακίνηση άγριων ζώων.

Επίπεδα ρεκόρ παράνομης καλλιέργειας θάμνων κόκας καταγράφηκαν στην Κολομβία και το Περού, αυξημένα κατά 13% και 18% αντίστοιχα. Οι κατασχέσεις κοκαΐνης έφτασαν σε επίπεδο ρεκόρ το 2021 στη Δυτική και Κεντρική Αφρική, μια σημαντική περιοχή διέλευσης για την κοκαΐνη.

Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες συνέχισαν να ρυθμίζουν νομοθετικά τις αγορές μη ιατρικής κάνναβης. Αυτές οι πρωτοβουλίες δεν φαίνεται να συνάδουν με τις συμβάσεις ελέγχου των ναρκωτικών.

Η Νότια Ασία φαίνεται ότι γίνεται όλο και περισσότερο στόχος διακίνησης μεθαμφεταμίνης που παρασκευάζεται παράνομα στο Αφγανιστάν, προς την Ευρώπη και την Ωκεανία.

Τα νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού έχουν μετατραπεί από τόπους αποκλειστικής διέλευσης κατά μήκος των οδών διακίνησης ναρκωτικών σε αγορές προορισμού για συνθετικά ναρκωτικά. Αυτό δημιουργεί σημαντικές δυσκολίες για τις κοινότητες και τα συστήματα δημόσιας υγείας τους.

Επίμονες διαφορές στην πρόσβαση σε φάρμακα για τη θεραπεία του πόνου

Σε πολλά μέρη του κόσμου δεν υπάρχει αρκετή οικονομικά προσιτή μορφίνη διαθέσιμη, για να καλύψει τις ιατρικές ανάγκες. Αυτές οι επίμονες παγκόσμιες ανισότητες όσον αφορά την πρόσβαση στα οπιοειδή αναλγητικά για τη θεραπεία του πόνου δεν οφείλονται στην έλλειψη πρώτων υλών των∙ μάλλον πρέπει εν μέρει να αποδοθούν σε ανακριβείς εκτιμήσεις των πραγματικών ιατρικών αναγκών του τοπικού πληθυσμού. Τα επίπεδα κατανάλωσης ανακουφιστικών φαρμάκων παραμένουν υψηλότερα στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.

Το 2023 ήταν μεγάλες οι ανάγκες για φάρμακα που περιέχουν διεθνώς ελεγχόμενες ουσίες σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και τις εμπόλεμες συγκρούσεις. Το INCB προτρέπει τις κυβερνήσεις να χρησιμοποιούν απλουστευμένες διαδικασίες ελέγχου σε τέτοιες συνθήκες, για να διασφαλίσουν την ανεμπόδιστη διαθεσιμότητα αυτών των φαρμάκων.

Στη συνοδευτική Έκθεσή του για τις πρόδρομες ουσίες το INCB συνιστά να τεθούν υπό διεθνή έλεγχο συνολικά 16 πρόδρομες ουσίες διεγερτικών τύπου αμφεταμίνης. Δύο πρόδρομες ουσίες της φαιντανύλης έχουν επίσης αξιολογηθεί και συσταθεί για διεθνή έλεγχο από το INCB, μετά από αίτημα των Ηνωμένων Πολιτειών. Το INCB ανησυχεί, επίσης, για την έλλειψη ελέγχων και επιθεωρήσεων σε ορισμένες ζώνες ελεύθερων συναλλαγών και προτρέπει για τη λήψη μέτρων.