Σήμερα είναι η τυχερή μου μέρα

Σήμερα είναι η τυχερή μου μέρα! Έχω προαίσθημα! Θα παίξω τους αριθμούς που ονειρεύτηκα, είναι σημάδι, σήμερα θα νικήσω! Θα ποντάρω περισσότερα χρήματα! Λίγο ακόμη και θα νικήσω! Αποκλείεται να χάσω!

Θα παίξω μέχρι να κερδίσω όχι μόνο αυτά που έχασα αλλά πολλά περισσότερα! Και τώρα; Πώς θα πω στη γυναίκα μου ότι ξόδεψα όλο μου τον μισθό μέσα σε λίγες ώρες;

Τι θα κάνουμε; Πώς θα περάσει ο μήνας; Τι θα πω στα παιδιά μου;

Μήπως ο παραπάνω μονόλογος σας φαίνεται οικείος;
Ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια είναι οικογενειακή ασθένεια. Μπορεί να είναι εθισμένο ένα άτομο αλλά υποφέρει όλη η οικογένεια. 

Τι είναι ο εθισμός στον τζόγο; 

Η διαταραχή του τζόγου είναι μια διαταραχή ελέγχου των παρορμήσεων. Είναι μια προοδευτική διαταραχή που μπορεί να επηρεάσει την οικογένεια και την κοινωνική ζωή των πασχόντων αν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Η εξάρτηση σε τυχερά παιχνίδια αφορά κυρίως σε άνδρες (70%) και παρουσιάζει υψηλή συννοσηρότητα με άλλες ψυχικές διαταραχές και εξαρτήσεις.

10 λόγοι που οδηγούμαστε στον τζόγο 

Για ποιους λόγους οι άνθρωποι επιλέγουν τα τυχερά παιχνίδια; Τι προκαλεί τον εθισμό σε αυτόν; 

• Διασκέδαση
• Αναζήτηση αδρεναλίνης και επιτυχίας (αίσθημα ενθουσιασμού, αγωνίας)
• Ελπίδα για εύκολα χρήματα
• Απόδραση από την ρουτίνα, από προσωπικά προβλήματα και στρες
• Πίεση από παρέα ή από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης
• Πίεση από οικονομικές δυσκολίες και ελπίδα για γρήγορη λύση των οικονομικών προβλημάτων (ανεργία, χαμηλό εισόδημα)
• Κοινωνική δραστηριότητα και κοινωνική αλληλεπίδραση με άλλους παίκτες
• Ελπίδα να αντισταθούν στην τύχη και να νικήσουν το σύστημα
• Ανάγκη για επιβεβαίωση των ικανοτήτων τους (αυτοπραγμάτωση και αυτοπροβολή)
• Αντιμετώπιση άγχους ή κατάθλιψης 

Αυτοί είναι μερικοί από τους λόγους που οι άνθρωποι εθίζονται στα τυχερά παιχνίδια. Σύμφωνα με έρευνες, νευρολογικοί και γενετικοί παράγοντες διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο.

Σημάδια και συμπτώματα εθισμού 

Μερικά από τα πιο κοινά συμπτώματα εθισμού στα τυχερά παιχνίδια είναι:

• Εμμονή με τον τζόγο
• Αδυναμία διακοπής του
• Αίσθημα άγχους ή ενόχλησης κατά την προσπάθεια ελέγχου του τζόγου
• Τζογάρετε όταν αισθάνεστε αγχωμένοι ή αναστατωμένοι
• Απώλεια υλικών αγαθών, όπως σπίτι, περιουσία, αυτοκίνητο, επιχείρηση κ.α.
• Αίσθημα ντροπής και ενοχής μετά τον τζόγο
• Ψέματα για τον εθισμό σας στα τυχερά παιχνίδια
• Έντονη επιθυμία για τζόγο με όλο και περισσότερα χρήματα και μεγαλύτερο ρίσκο
• Πώληση αντικειμένων για συλλογή χρημάτων για τζόγο
• Κλοπή ή δανεισμός χρημάτων για να παίξετε
• Παραμέληση λογαριασμών και χρήση χρημάτων που είναι για καθημερινά έξοδα
• Αποφυγή ευθυνών ή άλλων δεσμεύσεων/υποχρεώσεων για να πάτε να παίξετε
• Εξάρτηση από άλλους για να ξεπεράσετε οικονομικά προβλήματα που προκαλούνται από τζόγο
• Απώλεια εργασίας, σχέσεων ή καριέρας εξαιτίας του τζόγου

Σύμφωνα με το DSM 5, για να διαγνωστεί ο πάσχων με αυτή τη διαταραχή, θα πρέπει να βιώνει τουλάχιστον 4 από τα παραπάνω για τουλάχιστον ένα χρόνο. 

Βάσει ερευνών υπάρχουν τρεις κατηγορίες παικτών:

Φυσιολογικός παίκτης:
ο φυσιολογικός παίκτης έχει συνήθως επίγνωση της κατάστασής του, μπορεί να ζητήσει ευκολότερα βοήθεια από ότι οι άλλοι δύο παρακάτω και γενικότερα παίζει σε ελεγχόμενα πλαίσια.

Ψυχολογικά ευάλωτος παίκτης:
αυτός ο παίκτης νιώθει την ανάγκη να παίξει προκειμένου να αποσυμφορήσει το άγχος που αισθάνεται και γενικότερα τις στρεσογόνες καταστάσεις που υπάρχουν στη ζωή του. Γιατί όμως επιλέγει τον τζόγο ως μέσο αντιμετώπισης των προβλημάτων του; Γιατί είχε ανεπαρκή πρότυπα, λόγω τραύματος και λόγω προηγούμενων εμπειριών. Άρα, ο τζόγος έστω και πρόσκαιρα, προσφέρει σε αυτό το είδος παίκτη τη συναισθηματική απόδραση που χρειάζεται από τα προβλήματά του και είναι και ένα μέσο διασκέδασης. Εδώ δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος: με κάθε εμφάνιση άγχους, ο παίκτης αισθάνεται την ολοένα και μεγαλύτερη ανάγκη να παίξει τζόγο ώστε κατ' αυτό το τρόπο να απομακρύνει αυτό το δυσάρεστο συναίσθημα. Έτσι, οδηγείται σε μία μόνιμη βάση, σε μία μόνιμη ρουτίνα παθολογικού παιξίματος. Σε αυτή τη κατηγορία παικτών η παρουσία αγχώδους και καταθλιπτικής συμπτωματολογίας, ανασφάλειας, μειωμένης αυτοεκτίμησης, θλίψης και λοιπών αρνητικών συναισθημάτων είναι παρούσα.

Παρορμητικός παίκτης:
από την παιδική ακόμη ηλικία, ακολουθούν αυτό το είδος παίκτη παρορμητικές συμπεριφορές. Εδώ συναντάμε ανθρώπους που ως παιδιά είχαν δυσκολίες μάθησης, συγκέντρωσης, προσοχής. Παιδιά υπερδραστήρια που έπλητταν εύκολα και συνεχώς αναζητούσαν νέες δραστηριότητες. Πρόκειται για παρορμητικά παιδιά που είχαν ροπή στο αλκοόλ και τις ουσίες και δεν είχαν μελλοντικά σχέδια.

Οι επιπτώσεις του τζόγου 

Πώς ο τζόγος επηρεάζει τη ζωή του ατόμου αλλά και της οικογένειας; Ο τζόγος μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες τόσο στη ζωή του ατόμου που παίζει όσο και στη ζωή της οικογένειάς του.

Ανάλογα με το πώς διαχειρίζεται κανείς τον τζόγο, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι:

Οικονομικές απώλειες: Ο τζόγος μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική αστάθεια και απώλειες, καθώς οι παίκτες είναι εκτεθειμένοι στον κίνδυνο της χρεοκοπίας και της απώλειας των περιουσιακών τους στοιχείων.

Προβλήματα στις σχέσεις: Το τυχερό παιχνίδι είναι πιθανό να δημιουργήσει συγκρούσεις και διαταραχές στις σχέσεις με τους φίλους, την οικογένεια, τους συνεργάτες, τους συντρόφους μας.

Προβλήματα υγείας: Ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια συχνά προκαλεί στρες, άγχος, κατάθλιψη, ημικρανίες, εντερικές διαταραχές, στεφανιαία νοσήματα, καρδιαγγειακά νοσήματα, αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας, αγχώδεις διαταραχές, χρήση αλκοόλ, εξάρτηση από τη νικοτίνη, αυτοκτονικές συμπεριφορές και άλλα ψυχολογικά προβλήματα.

Απομόνωση: Μπορεί ακόμη και να οδηγηθούμε σε κοινωνική απομόνωση και απώλεια επαφών με την κοινότητα καθώς και με την ίδια μας την οικογένεια.

Απώλεια εμπιστοσύνης: Οι άνθρωποι που παίζουν τζόγο, συχνά χάνουν την εμπιστοσύνη των αγαπημένων τους λόγω ψέματος ή κρυφού παιχνιδιού.

Αισθήματα ανικανότητας, απόγνωσης

Προβλήματα στην εργασία ή την καριέρα

Οι επιπτώσεις μπορούν να είναι καταστροφικές. Απαιτούν επαγρύπνηση, υποστήριξη και επαγγελματική βοήθεια για την αντιμετώπισή τους.

Θεραπεία  

Ποτέ μη σκεφτείτε πως η αναζήτηση βοήθειας είναι σημάδι αδυναμίας. Στην πραγματικότητα μάλιστα είναι σημάδι δύναμης και ωριμότητας να κάνετε τα απαραίτητα βήματα για να γίνετε ξανά εσείς και να επαναφέρετε τη ζωή σας σε καλό δρόμο. Από τις πιο δημοφιλείς και αποτελεσματικές μεθόδους θεραπείας για τον εθισμό στα τυχερά παιχνίδια είναι η γνωσιακή - συμπεριφορική θεραπεία.

Εάν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε πάσχει από εθισμό στον τζόγο, φροντίστε να αναζητήσετε αμέσως θεραπεία. Ο εθισμός στα τυχερά παιχνίδια μπορεί να καταστρέψει ζωές και οικογένειες αν αφεθεί χωρίς θεραπεία.

Επιπλέον, μπορεί να οδηγήσει σε άλλους εθισμούς και καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως στρες, άγχος και κατάθλιψη.

Ωστόσο, με την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική θεραπεία υπό την επίβλεψη ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας, ο πάσχων μπορεί να ξεπεράσει με επιτυχία τα συμπτώματα αυτής της διαταραχής και να την αποτρέψει από το να επιδεινωθεί.

Με συνεχή θεραπεία, προληπτικά μέτρα και ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής, ένας χρόνιος παίκτης μπορεί να αναρρώσει πλήρως και να ζήσει μια καλύτερη και πιο ευτυχισμένη ζωή.

Τέλος, είναι σημαντικό τα άτομα της οικογενείας του παίκτη να αναζητήσουν και αυτά ψυχολογική υποστήριξη έτσι ώστε να μπορέσουν να διαχειριστούν εντάσεις, συγκρούσεις και γενικότερα αρνητικά συναισθήματα που προκύπτουν εξαιτίας του εθισμού του οικείου τους προσώπου και να το περάσουν/διαχειριστούν όσο πιο αναίμακτα γίνεται.

Που μπορείτε να αναζητήσετε βοήθεια

ΚΕΘΕΑ (Αθήνα): Διαθέτει ένα ειδικά διαμορφωμένο και εξατομικευμένο πλάνο απεξάρτησης από τον τζόγο ανάλογα με τις ανάγκες του ενδιαφερόμενου: (οι υπηρεσίες παρέχονται ΔΩΡΕΑΝ, τηρείται το απόρρητο και προστατεύεται η ανωνυμία). 210 9241993

ΟΑΣΙΣ (Θεσσαλονίκη): Κέντρο υποστήριξης εξαρτημένων. 2310 508598

Προγράμματα απεξάρτησης υπάρχουν και σε διάφορες δημόσιες δομές και ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές.

Βιβλιογραφία

Yau, Y. H., & Potenza, M. N. (2015). Gambling disorder and other behavioral addictions: recognition and treatment. Harvard review of psychiatry, 23(2), 134–146. doi.org/10.1097/HRP.0000000000000051

Wardle H. (2020). The Emerging Adults Gambling Survey: Study protocol. Wellcome open research, 5, 102. doi.org/10.12688/wellcomeopenres.15969.1

Tackett, J. L., Krieger, H., Neighbors, C., Rinker, D., Rodriguez, L., & Edward, G. (2017). Comorbidity of Alcohol and Gambling Problems in Emerging Adults: A Bifactor Model Conceptualization. Journal of gambling studies, 33(1), 131–147. doi.org/10.1007/s10899-016-9618-6